وجه التزام در قولنامه | تعیین وجه التزام و دریافت وجه التزام

همانطور که قبلاً در توضیح بیع و ارکان و اوصاف آن گفتیم، باعث تعهداتی می‌شود که دو طرف معامله ملزم به رعایت آن هستند. همچنین در شرح موضوع قولنامه نیز این نکته را ذکر کردیم که یکی از مواردی که در نگارش قولنامه بسیار مهم است مشخص شدن وجه التزام است که در صورتیکه هرکدام از طرفین قرارداد تعهدات خود را انجام ندهد طرف دیگر می‌تواند ادعای دریافت وجه التزام نماید.

در تعریف وجه التزام می‌توان گفت که از سوی طرفین معامله در زمان عقد قرارداد به عنوان جریمه در نظر گرفته می‌شود. وجه التزام یک ضمانت است که باعث الزام طرفین به انجام تعهدات در زمان مقرر می‌گردد.

وجه التزام در قولنامه

خسارتی است که در صورت عدم انجام تعهدات واگذاری و انتقال رسمی مورد معامله (مبیع) یا عدم انجام تعهدات مالی خریدار گرفته می‌شود. بطور مثال در مورد قرارداد خرید و فروش ملک خریدار متعهد می‌گردد که در تاریخ‌های مشخصی مبالغی را که قبلاً در زمان عقد قرارداد تعیین گردیده برای فروشنده واریز نموده و همچنین فروشنده نیز متعهد می‌گردد که در زمان مشخص شده در قولنامه طبق توافق قبلی مورد معامله را در اختیار خریدار قرار دهد. حال اگر هرکدام از طرفین قرارداد در انجام تعهدات خود کوتاهی نموده و یا تعهدات خود را انجام ندهد طرف دیگر معامله می‌تواند اقدام به دریافت وجه التزام (خسارت) نماید.

کسی که اقدام به مطالبه وجه التزام می‌نماید باید خود تعهداتش را کامل انجام داده باشد.

تفاوت وجه التزام و خسارت تأخیر تأدیه

خسارت تأخیر تأدیه با موضوع وجه التزام متفاوت است و خسارت تأخیر تأدیه مسئله حقوقی است که با استفاده از آن می‌توان برای تحلیل جریمه تأخیر اقدام کرد. خسارت به معنای ضرر کردن و زیان دیدن است. از نظر حقوقی خسارت تأخیر تأدیه خسارتی است که بر اثر تأخیر در پرداخت حاصل می‌شود.

بنابراین خسارت تأخیر تأدیه با وجه التزام متفاوت است.

نکات مهم در خصوص وجه التزام

اما اگر می‌خواهید بهتر بدانید که وجه التزام چیست؟ و چه شرایطی دارد باید با چند قانون مدنی در این ارتباط آشنا شوید.

1. بر طبق ماده 230 قانون مدنی قاضی یا حاکم نمی‌تواند مبلغ یا میزان را تغییر دهد.
2. درصورتیکه وجه التزام برای تأخیر انجام تعهد معین شده باشد مطالبه کردن آن مانع اجرای تعهد نیست اما اگر برای عدم انجام تعهد مقرر شده باشد فقط می‌توان یکی از آن دو را مطالبه کرد.
3. این موضوع به عقود تملیکی اختصاص دارد. در واقع قولنامه‌ها یا قراردادهایی شامل این موضوع می‌شود که در آن انتقال مالکیت انجام می‌شود.
4. میزان و مبلغ وجه التزام با توافق طرفین و بر اساس عرف معاملات انجام می‌گردد.